11 cuốn sách cho người đang tìm hiểu về tư duy thiết kế (design thinking)

Vị giáo sư chiến lược và quản trị của trường Darden thuộc Đại học Virginia cùng với cộng sự của mình đã kể lại 10 câu chuyện thành công của tư duy thiết kế khi áp dụng thực tiễn đa dạng từ cải tiến dịch vụ khách hàng, phát triển sản phẩm mới, và thúc đẩy phát triển kinh doanh cho đến thúc đẩy cải tiến các dịch vụ công, tái lập chiến lược hoặc tái thiết tổ chức.

Tựa gốc là “The Design of Everyday Things”, đây là cuốn làm nên tên tuổi của vị giáo sư, giám đốc Design Lab của Đại học California, San Diego – Don Norman. Ông là chuyên gia hàng đầu về thiết kế lấy người dùng làm trung tâm – một lí thuyết thiết kế chủ đạo hiện nay. Cuốn sách đi từ các nguyên tắc tâm lí học, cho tới việc vận dụng chúng vào các thiết kế dân dụng, sau đó mở rộng ra các chủ đề về tư duy thiết kế, và tầm quan trọng của thiết kế trong kinh doanh.

David Kelley là sáng lập của hãng thiết kế lừng danh thế giới IDEO. Ông cũng là người giữ ghế giáo sư thiết kế đến 1/4 thế kỉ ở Đại học Stanford. Các thảo luận của Kelley về sáng tạo rất cuốn hút và truyền cảm hứng. Cuốn sách “Tự tin sáng tạo” thể hiện quan điểm nhất quán của ông về sáng tạo: nó không phải là nghệ thuật, ai cũng có thể sáng tạo được. Bài thuyết trình của Kelley về chủ đề tự tin sáng tạo trên TED thu hút hàng triệu lượt xem.

Cuốn sách này là một trong những thảo luận lí thuyết sâu nhất về tư duy thiết kế. Vị lí thuyết gia có ảnh hưởng bậc nhất trong các tư duy quản trị đương đại Roger Martin đi sâu vào khảo sát quá trình một tổ chức khai thác các nguồn lực, nhất là các nguồn lực tri thức, để biến cơ hội thành giải pháp và giá trị. Khái niệm trọng tâm là “Phễu tri thức” (Knowledge Funnel), cái sẽ ảnh hưởng rất sâu sắc tới việc quản trị danh mục sản phẩm, tư duy chiến lược và đổi mới sáng tạo.

Cuốn sách của vị giám đốc IDEO này thảo luận các góc sâu của Design Thinking, từ các nguyên lí căn bản, cho tới cách chủ đề cụ thể về tâm lí con người, thiết kế trải nghiệm, việc làm bản mẫu, và nghệ thuật kể chuyện. Không dừng ở đó, Tim Brown đưa ra một viễn kiến về việc Design Thinking có thể góp phần thay đổi doanh nghiệp, thúc đẩy tiến bộ xã hội.

Sách kể về triết lí thiết kế ở Coca-Cola do vị phó chủ tịch về đổi mới sáng tạo của hãng viết cùng với một nhà báo. Các tác giả trình bày gãy gọn các nguyên tắc thiết kế hướng mục đích, thiết kế để mở rộng, và thiết kế để linh hoạt. Một cuốn sách với nhiều chi tiết đáng quan tâm.

Cuốn sách gối đầu giường của giới kinh doanh này không bàn về việc thiết kế một sản phẩm cụ thể, mà là thiết kế các mô hình kinh doanh và các doanh nghiệp hiện đại. Một thảo luận đi xa hơn, thực dụng hơn nhiều so với các nhà lí luận trước đó về tư duy thiết kế.

Đây là một cuốn cẩm nang quan trọng để hướng dẫn chuyện bếp núc người làm sản phẩm, bán hàng, khởi nghiệp và kinh doanh nói chung. Từ sau sáng tạo về Business Model Canvas, thì Value Proposition Canvas là hai món công cụ lợi hại của người khởi nghiệp nói riêng, và người kinh doanh nói chung. Cũng nhờ đó mà tác giả Alex Osterwalder đã sớm trở thành tượng đài trong làng sách vở quản trị.

Cuốn cẩm nang hướng dẫn thực hành design thinking trong việc phát triển các sản phẩm số. Không lí luận, chỉ thực hành. Phần mở rộng của cuốn sách chính là về công tác tổ chức, và nuôi dưỡng văn hóa đổi mới sáng tạo.

Cuốn cẩm nang hướng dẫn thực hành quy trình thực hành tư duy thiết kế cho đội khởi nghiệp theo một cách tiếp cận được áp dụng tại Google Ventures (giờ là GV), có tên là Sprint. Các nhóm khởi nghiệp công nghệ có thể sẽ cần tới cuốn này.

Đây là tại liệu ebook phát miễn phí của IDEO, giúp các nhóm thiết kế sử dụng các công cụ của Design Thinking. Nó không phải là cuốn sách để đọc, mà là cẩm nang kẹp nách khi làm việc của nhà thiết kế mới vào nghề.